TIA LY - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΡΗΓΟΡΗ ΒΑΛΤΙΝΟ

Πώς αποφασίσατε να γίνετε ηθοποιός ;

Αχ, αυτό είναι …κάτι το οποίο κατά ένα μεγάλο ποσοστό γεννιέται μαζί με εσένα. Υπάρχει μια έφεση και μια συμπάθεια προς τις παραστατικές τέχνες, ένα κλωθογύρισμα γύρω από επετείους, χορωδίες, παραστάσεις, απαγγελίες, κάτι σε τρώει γυρίζεις συνέχεια γύρω από εκεί, από μαθήματα που έχουν να κάνουν με το θέατρο, με τα νέα ελληνικά, με τα αρχαία ενδεχομένως. Υπάρχει μια ροπή, μια έφεση προς τα εκεί, αργότερα συμβαίνει ‘’κάποιο ατύχημα’’, να παίξεις σε κάποια παράσταση, να σε

παινέψουνε λίγο, στην παρέα είσαι η ψυχή, έχεις μια τάση προς το σινεμά και κάποια στιγμή την πατάς και ασχολήσαι. Αυτό είναι το περίγραμμα, κι αυτό πάει όλο και πιο βαθιά. Αν θέλουμε να το πάμε πιο μακριά, πιθανόν να είναι μια τάση που έχεις να πάς προς τα μέσα, να γνωρίσεις τον άνθρωπο και κατά συνέπεια να γνωρίσεις και τον εαυτό σου, να λύσεις κάποια προβλήματα που έχεις εσύ με τον εαυτό σου, να έχεις ανάγκη από επαφή που ενδεχομένως σου έλειπε από μικρός, να έχεις ανάγκη από επιβεβαίωση και από αναγνώριση, από αγάπη ίσως. Αυτό είναι το δεύτερο επίπεδο. Υπάρχει και ένα τρίτο επίπεδο το οποίο το ανακαλύπτεις αργότερα και έχει να κάνει με πολύ πιο ουσιαστικά και βαθιά πράγματα, γιατί πλέον σταματάς να κολυμπάς στην επιφάνεια, πας από κάτω και καταλαβαίνεις ότι το θέατρο έχει να κάνει με την κοινωνία με την καθημερινότητα  μας, με ιδεολογίες, με την ψυχή του ανθρώπου, με τα αιώνια ερωτήματα. Είναι η αφορμή, είναι η αφετηρία να ασχοληθείς με τη φιλοσοφία, με τη ψυχολογία και την πολιτική. Σταματούν τα ευτελή κίνητρα, που μπορεί να σε οδήγησαν καταρχήν εκεί, όταν πια αποφασίζεις να παραμείνεις και όταν θα  καταλάβεις ότι θα το αντέξεις και έχεις όλη αυτήν την ευχέρεια και την ευλογία να ασχοληθείς με πιο ουσιαστικά πράγματα που μόνο το θέατρο, και όχι η εξειδίκευση, μπορεί να σου δώσει, γιατί κακά τα ψέματα με το θέατρο ασχολήσαι με τα πάντα. Δεν είναι επιστήμη, δεν είναι μια συγκεκριμένη δουλειά η οποία σε εξειδικεύει και σε στρέφει μόνο σ’ένα τομέα. Μπορείς να ασχοληθείς με τα πάντα, και σου δίνει την ευκαιρία με αφορμή ένα κείμενο, ένα ποίημα, ένα έργο οποιασδήποτε απόχρωσης, κατεύθυνσης, θεματολογίας  να σε αναγκάσει να μορφωθείς και να διαμορφωθείς.

Βλέποντας τις δουλειές που έχετε κάνει κατάλαβα ότι σας αρέσει πιο πολύ το θέατρο από την τηλεόραση. Ισχύει;

Ναι. Στο θέατρο έχεις τον απόλυτο έλεγχο, στην τηλεόραση δεν ξέρεις το τελικό αποτέλεσμα και δεν μπορείς να το  ελέγξεις. Έχεις ένα σενάριο το  οποίο γυρίζεις και κάποιες φορές δεν γνωρίζεις τη συνέχεια του σεναρίου. Κάποιες φορές δέχεσαι έναν ρόλο και δεν ξέρεις ούτε τους  συμπρωταγωνιστές σου, αν ταιριάζει η χημεία σας, τους μαθαίνεις τελευταία στιγμή. Όπως και να έχει βέβαια, έχεις την δυνατότητα να προστατευτείς, εάν έχεις βάλει κάποιες σταθερές, εάν περιχαρακώσεις τη τέχνη σου και θέλεις να είναι από ένα επίπεδο και πάνω με οποιοδήποτε κόστος, είτε οικονομικό, είτε κόστος που έχει να κάνει με την παρουσίαση του χώρου. Γιατί κακά τα ψέματα και η τηλεόραση και το σινεμά και η παρεμφερείς τέχνες βοηθάνε ως προς την δημοτικότητα και την προσέλκυση του κόσμου στο θέατρο και αυτό το θέλουμε, όποιος λέει ότι δεν το θέλουμε λέει ψέματα. Με την δημοσιότητα και την δημοτικότητα που σου δίνει η τηλεόραση, μπορείς να περάσεις στον κόσμο πιο εύκολα και πιο γρήγορα, δυσκολότερα πράγματα, και προσελκύεις μεγαλύτερο κοινό θεατών και αυτό είναι νομίζω ο τελικός σκοπός. Θέατρο χωρίς θεατές δε γίνεται. Όποιος ισχυρίζεται ότι κάνει θέατρο για τους λίγους, είναι λίγο ρατσιστικό, ότι θέλω μόνο τους ειδικευμένους θεατές, τους θεατές που καταλαβαίνουν και έχουν δει πολύ θέατρο. Εγώ λειτουργούσα πάντα τελείως αντίθετα. Θέλω παρά πολύ κόσμο ή δυνατόν τους πάντες, αλλά να έχω την δύναμη και την δυνατότητα να τους περάσω τα πάντα. Και ένα εύκολο έργο, και ένα διασκεδαστικό έργο,  και ένα δυσκολότερο έργο, και ένα κοινωνικό, και ένα πολιτικό, και μια αρχαία τραγωδία. Εκεί είναι η δυσκολία. Δε με αφορά το να πω ότι κάνω θέατρο για την ελίτ σ’ένα θέατρο 30 θέσεων. Θέλω να κάνω θέατρο, που όσο δύσκολο κι αν είναι να καταφέρνω να το κατανοεί όλος ο κόσμος.

Με ποιο σήριαλ ή θεατρική παράσταση κάνατε τα πρώτα σας βήματα;

Ξεκίνησα με το ‘’Γλυκό πουλί της νιότης’’ με τη Μέλινα Μερκούρη και το Γιάννη Φέρτη σε σκηνοθεσία του Ζυλ Ντασέν , Ντενίς Γουίλιαμ, κατευθείαν δηλαδή στο κλασσικό θέατρο. Σήριαλ, θα έλεγα το πρώτο που έκανε εντύπωση και που με αντιπροσωπεύει είναι η ‘’Αστροφεγγιά’’.  Αυτά είναι τα δυο ξεκινήματα που πιστεύω με καθόρισαν.

Έχετε παίξει σε όλα τα ειδή θεάτρου, ποιο σας ενθουσιάζει περισσότερο;

Το καλό θέατρο.

Από τους τόσους επιτυχημένους ρόλους που έχετε παίξει ποιον ξεχωρίσατε;

Μπορώ να μην ξεχωρίσω το ‘’Ο βιολιστής στη στέγη’’ , ή τον ‘’Οιδίποδα τύραννο’’ ή τον Τζωρτζ στο ‘’Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ’’ ; Το ‘’Ανατολή’’ μου άρεσε παρά πολύ, και ο Φρανκ στο ‘’Στοίχημα’’ και το ‘’Ψηλά απ’ τη γέφυρα’’ .  Είναι πολύ δύσκολο να διαλέξει ένας ηθοποιός ρόλους. Αυτοί νομίζω ήταν κάποιοι κορυφαίοι ρολόι. Τώρα από την τηλεόραση είναι πιο εύκολα τα πράγματα. Στην κορυφή είναι και θα είναι πάντα η ‘’Πρόβα νυφικού’’, αλλά και στο ‘’Τα παιδιά της Νιόβης’’ μ’άρεσε ο ρόλος. Από μουσικές παραστάσεις ξεχωρίζω την πρόσφατη που έκανα με την ζωή του Μίκη Θεοδωράκη το ‘’Ποιος τη ζωή μου’’.

Η πρόσφατη θεατρική παράσταση είναι ‘’Δείπνο με φίλους’’. Ποια είναι η εμπειρία σας από αυτή την παράσταση ;

Είναι ένα έργο τρομακτικά αληθινό και ως προς την γραφή του και ως προς την θεματολογία του και ως προς την ψυχολογία του. Και έπρεπε να βρω σκηνοθετικά και ερμηνευτικά μια φόρμα που να μην θυμίζει θέατρο, να θυμίζει περισσότερο ζωή. Και νομίζω ότι το πετύχαμε. Και στο πρώτο ανέβασμα και στο δεύτερο. Το πετύχαμε γιατί έχει πολύ μεγάλη ανταπόκριση στον κόσμο. Είναι ένα έργο που κάθε θεατής ταυτίζεται μαζί του. Και μου κάνει τρομερή εντύπωση που ταυτίζονται ακόμα και μικρές ηλικίες  που δεν έχουν την εμπειρία των ηρώων, γιατί κακά τα ψέματα για να νιώσεις αυτό το έργο πρέπει να περάσεις από σχέσεις, από τον γάμο, από την κόπωση που φέρνει η πολύχρονη συμβίωση, η οικογένεια, τα παιδιά και ότι συνεπάγεται ο γάμος και η συμβίωση. Προφανώς έχω κάνει την ερευνά μου και εγώ, γιατί και εγώ παρατηρώ τον κόσμο. Δεν παρατηρεί μόνο ο κόσμος έμενα. Και είναι πολύ σημαντικό το γκαλόπ που γίνεται στα καμαρίνια ή στην αίθουσα κατά την ώρα της παράστασης. Με την αναπνοή του κόσμου. Πιστεύω ότι τα νέα τα παιδιά αισθάνονται ότι στο μέλλον θα είναι οι ήρωες αυτού του έργου. Και το θέατρο σου δίνει την δυνατότητα ενός εργαστηρίου, να παρακολουθήσεις εκ του ασφαλούς πράγματα τα οποία δεν σου συμβαίνουν τώρα, αλλά ενδέχεται να σου συμβούν και εκτός τούτου σου δίνεται η ευκαιρία να μελετήσεις ακίνδυνα, πριν να κινδυνεύεις απ’ αυτά και να είσαι σ’ έναν πανικό ο οποίος να σε κάνει να πάρεις λανθασμένες κατευθύνσεις. Αυτό κάνει το θέατρο, σε προετοιμάζει για το κακό.  Δεν λέω για το καλό, γιατί το καλό είναι καλοδεχούμενο πάντα, το κακό είναι που μας τρομάζει και μας ενδιαφέρει να είμαστε δυνατοί και να το παλέψουμε.

Ωστόσο αυτήν τη θεατρική παράσταση την έχετε σκηνοθετήσει. Πώς είναι το να σκηνοθετείς και ταυτόχρονα να παίζεις;

Είναι λίγο κουραστικό, είναι λίγο δύσκολο. Είσαι δυο άτομα ταυτόχρονα. Υπάρχει μια σχιζοφρένεια. Αλλά είναι συναρπαστικό, αν καταφέρει κάνεις και τα διαχωρίσει αυτά τα δυο και ταυτόχρονα έχει  το ατομικό του, που είναι ο ρόλος του, και το όλο σύνολο που είναι η παράσταση, η αισθητική και η ερμηνεία τον υπολοίπων ηθοποιών, είναι πολύ συναρπαστικό, πολύ μαγευτικό, και διδακτικό και βεβαίως άπληστο, γιατί παίζεις όλους τους ρόλους. Θέλοντας να τους δείξεις, πρέπει να μπεις στην ψυχολογία όλων των ρόλων, γιατί ανά πάσα στιγμή ο κάθε ηθοποιός μπορεί να έχει κάποιο πρόβλημα με τον ρολό του, μια απορία, που πρέπει να του τη λύσει ο σκηνοθέτης.  Το πιο σημαντικό για μένα είναι το ταξίδι  της σκηνοθεσίας  που κρατάει εδώ και 25 χρόνια περίπου. Πιστεύω ότι έμαθα περισσότερο θέατρο και έγινα καλύτερος ηθοποιός μέσα από τη σκηνοθεσία. Κατάφερα να αφαιρέσω πολλές φιγούρες και ναρκισσισμούς από το παίξιμο μου, που είναι σύμφυτα με τον ηθοποιό. Και εκτός αυτού ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο για μένα είναι η εμπιστοσύνη των συναδέλφων, γιατί κακά τα ψέματα υπάρχει μια καχυποψία, όταν είσαι ο πρωταγωνιστής μιας παραστάσεις και σκηνοθετείς ταυτόχρονα ότι θα μεροληπτήσεις υπέρ του εαυτού σου. Αυτή την καχυποψία αν θέλετε την έσβησα ακόμα και από την πρώτη μου σκηνοθεσία. Και αυτό για μένα είναι πολύ συγκινητικό, η εμπιστοσύνη των συναδέλφων. Φροντίζω πάντα όλοι να είναι έτοιμοι, και πριν από μένα, και καλυτέρα από μένα, και τελευταίο αφήνω τον εαυτό μου και αυτό οι συνάδελφοι το αντιλαμβάνονται.

Έχετε διακριθεί σε αρκετούς ρόλους που έχετε παίξει. Ποια είναι τα συναισθήματα σας ;

Όταν επιλεγείς ένα έργο, ένα ρολό, και όταν αποφασίζεις, μάλιστα όπως συμβαίνει με έμενα τις περισσότερες φορές να έχεις κάνει εσύ την σκηνοθεσία, υπάρχουν 3-4 μήνες προετοιμασίας που κολυμπάς στην αβεβαιότητα στο άγνωστο, και έρχεται η πρεμιέρα για να κρίνει όλες σου τις επιλογές. Όταν αυτή η κριτική  είναι  θετική η ικανοποίηση είναι τεράστια, γιατί σημαίνει ότι και το ένστικτο σου και η μέχρι τώρα γνώση σου λειτουργούν σωστά. Όταν συμβαίνει το αντίθετο, έχει συμβεί, και κρίνεται αρνητικά και η επιλογή του έργου και η σκηνοθεσία και η δουλειά, η πικρά και η απογοήτευση είναι μεγάλη, αλλά είναι ενδεχόμενως και πιο διδακτική  γιατί στέκεσαι πάνω σ’ ένα λάθος ή σε δυο ή σε τρία και σου δίνεται η ευκαιρία να τα μελετήσεις. Και η γνώση που αποκτάς από αυτήν τη μελέτη είναι χρήσιμη για την συνέχεια. Τα λάθη λοιπόν πρέπει να τα αγαπάμε.

Υπάρχει ελεύθερος χρόνος για κάποιο χόμπι σας;

Δεν έχω χόμπι, δεν είναι τυχαίο που θέλω να παίζω στο θέατρο. Αισθανόμαστε μέχρι την τελευταία στιγμή ότι πάμε σ’ ένα παιχνίδι, κάνουμε το χόμπι μας επάγγελμα, αυτό είναι ευλογία. Όπως είπαμε και στην αρχή της κουβέντας μέσα από το θέατρο σου δίνεται  η ευκαιρία να συζητήσεις  τόσο ποικιλόμορφα πράγματα που ποτέ δεν πλήττεις συζητώντας μόνο για αριθμούς, μόνο για παπούτσια, μόνο για τυρόπιτες , μόνο για κρέατα, μόνο για ρούχα, συζητάς και για πολλά άλλα. Κάθε μέρα είναι διαφορετική, σε κάθε έργο κάνεις άλλα ταξίδια και έτσι δεν πλήττεις ποτέ. Δεν έχω πολύ χρόνο, μ’ αρέσουν τα ολιγοήμερα ταξίδια στην Ελλάδα, δεν μπορώ  πολλές μέρες σ’ ένα μέρος πλήττω. Έπειτα με το θέατρο, όταν οι άλλοι άνθρωποι κάνουν τις διακοπές τους ή το ρεπό τους εγώ ή τους ψυχαγωγώ ή προετοιμάζομαι για να τους ψυχαγωγήσω. Καμία φορά μου λένε παλιοί φίλοι και καινούργιοι έλα ένα Σαββατοκύριακο, και γελώ αμέσως, γιατί σκέφτομαι ότι έχω διπλές παραστάσεις, το δικό μου σαββατοκύριακο είναι το Δευτερότριτο που αυτοί εργάζονται. Επίσης δεν υπάρχει σχεδόν πια Δευτερότριτο που να είναι ελεύθερο. Ή που θα τρέχω σε κάποιες εκδηλώσεις, ή στην παρουσίαση βιβλίου, ή θα έχω κάποιο ταξίδι, ή θα έχω κάποια προετοιμασία για το μέλλον. Έτσι λοιπόν  αυτή η δουλεία είναι το χόμπι μου. Θα ήθελα ίσως να είχα ένα χόμπι, αλλά και πάλι θα ένιωθα ότι μου τρώει χρόνο από το θέατρο.

Μελλοντικά επαγγελματικά σχεδία υπάρχουν;

Ναι έχω ένα καινούργιο σχέδιο να ασχοληθώ με το θέατρο (γέλια). Υπάρχουν, θα ήθελα να ξανακάνω τον βιολιστή στην στέγη, ένα αγαπημένο musical, και κάτι για να βγει η τηλεόραση  από αυτήν την κόλαση, από αυτό το τέλμα, γιατί όλοι οι άνθρωποι της τηλεόρασης πέρανε δύσκολα, από τα κανάλια μέχρι τους εργαζόμενους, τους καλλιτέχνες , σκηνοθέτες, ηθοποιούς, σεναριογράφους, ενδυματολόγους...τους πάντες. Να βγούμε από αυτή την κόλαση και να ξανακάνουμε όλοι ωραία αγαπημένα ποιοτικά σήριαλ και να μην είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε ελαφρά και επιφανειακά πράγματα. Και επιτελούς ας τελειώσει αυτή η νοοτροπία που έχουμε η Έλληνες ότι το σκουπίδι πουλάει. Πουλάει και το χαβιάρι. Και ευτυχώς, εδώ δεν είναι μόνο θέμα οικονομικό, γιατί το χαβιάρι στην ζωή μπορεί να το έχουν οι πάμπλουτοι, ενώ το χαβιάρι στην τηλεόραση θα το δει και ο απλός κόσμος εφόσον δεν έχει άλλη επιλογή. Σκέφτομαι άμα συνωμοτούσαν όλα τα κανάλια  μεταξύ τους και παρουσίαζαν μόνο ποιοτικά και ενδιαφέροντα πράγματα ο κόσμος δεν θα είχε άλλη επιλογή. Τα ιδία νούμερα θα έκαναν. Γιατί πάνε στο φτηνό και στο εύκολο και σ'αυτό το όποιο σου ροκανίζει το χρόνο από τη ζωή σου, δεν μπόρεσα να το καταλάβω ποτέ.  Αν την ίδια ώρα που βλέπουμε μια σαχλαμάρα στην τηλεόραση, υπήρχε κάτι άλλο πολύ ενδιαφέρον, δεν θα είχαμε επιλογή και θα το βλέπαμε και σιγά σιγά αυτό θα σου άνοιγε το μυαλό και θα σου καλλιεργούσε την αισθητική!